Car-bomba: bomba atomowa, która była zbyt silna dla tego świata

W 1961 roku Związek Radziecki doświadczył bombę atomową takiej siły, że był zbyt duży do użytku w warunkach wojennych. I u tego wydarzenia były daleko idące konsekwencje różnego rodzaju. Tym samym rano, 30 października 1961 roku radziecki bombowiec Tu-95 wstał z bazy lotniczej Jelenia na półwyspie kolskim, na dalekiej północy Rosji.

Ten Tu-95 został specjalnie ulepszoną wersją samolotu, trafił do służby kilka lat wcześniej; duży, разлапистый, czteromotorowy potwór, który miał przewozić arsenał bomb atomowych ZSRR.

W tej десятилетку w radzieckich badań jądrowych nastąpiły wielkie przełomy. Druga wojna światowa umieściła USA i ZSRR w jeden obóz, ale okres powojenny zmienił zimnem w związku, a następnie ich zamrożenia. I Związek Radziecki, który został postawiony przed faktem dokonanym rywalizacji jednej z największych супердержав świata, miał tylko jeden wybór: włączyć się w wyścig, i to szybko.

29 sierpnia 1949 roku Związek Radziecki przetestowałem swoje pierwsze urządzenie jądrowe, znać jak "Jo-1" na Zachodzie – w dalekich stepach Kazachstanu, zbierając go na podstawie wyników pracy szpiegów, ingerowania w amerykański program budowy bomby atomowej. W latach interwencje program badań szybko wzrosła i rozpoczęła się, i za jej przebieg została zdetonowana około 80 urządzeń; tylko w 1958 roku ZSRR doświadczył 36 bomb atomowych.

Ale nic nie сравнилось z tym testem.

Tu-95 niósł ogromną bombę pod brzuchem. Była zbyt duża, aby można ją było zmieścić w środku bombowe samolotu, gdzie zwykle były przewożone takie amunicji. Bomby była o długości 8 metrów, o średnicy około 2,6 metra i ważył ponad 27 ton. Fizycznie była bardzo podobna w kształcie do "Malucha" i "Grubasa" spadły na Hiroszimę i Nagasaki za piętnaście lat wcześniej. W ZSRR nazywano ją "Кузькина matka" i "Car bomba", i ostatnia nazwa jest za nią dobrze zachowane.

Król-bomba nie była nudna bomby jądrowej. Stała się ona wynikiem gorączkowe próby naukowców ZSRR stworzyć najpotężniejszą broń jądrową i tym samym wspierać dążenie do Nikity Chruszczowa zmusić świat drżeć od władzy radzieckiej techniki. To było coś więcej, niż metalowy potwór, zbyt duża, aby zmieścić się nawet w największy samolot. To był niszczyciel miast, ультимативное broń.

Ten "Tupolew", malowane na jasny kolor biały, w celu zmniejszenia efektu wybuchu bomby, dotarł do miejsca przeznaczenia. Nowa Ziemia, słabo zaludnionym archipelag na morzu barentsa, nad замерзшими północnymi brzegami ZSRR. Pilot "Tupolew", mjr Andrzej Дурновцев, доствил samolot radziecki poligon na Митюшихе na wysokości około 10 kilometrów. Mały zaawansowany bombowiec Tu-16 latał obok, gotowy strzelać nadchodzący wybuch i robić ogrodzenia powietrza ze strefy wybuchu do dalszej analizy.

Aby dwa samoloty miały szanse przetrwać – a było ich nie więcej niż 50% — Król-bomba była wyposażona w gigantycznym spadochronem o wadze około tonę. Bomba miała powoli opadają na z góry określoną wysokość – 3940 m, a następnie eksplodować. I wtedy, dwa bombowce będą już w 50 kilometrów od niej. To powinno być na tyle, aby przetrwać wybuch.

Król-bomba wybuchła w 11:32 czasu moskiewskiego. Na miejscu wybuchu powstał kula ognia o szerokości prawie 10 kilometrów. Kula ognia był wyższy niż pod wpływem własnej fali uderzeniowej. Błysk było widać z odległości 1000 kilometrów wszędzie.

Mushroom cloud na miejscu wybuchu wzrosła w wysokości 64 km, a jego kapelusz rosła, dopóki nie rozeszła się na 100 kilometrów od krawędzi do krawędzi. Na pewno widok był nie do opisania.

Do Nowej Ziemi skutki były katastrofalne. W wiosce w Północnym 55 kilometrów od epicentrum wybuchu, wszystkie domy były całkowicie zniszczone. Informowaliśmy, że w radzieckich obszarach setki kilometrów od strefy wybuchy były uszkodzenia wszystkich odmian – w domu, zawalił się dach opadł, szyby wyleciały, drzwi sedes. Radio nie pracowała w ciągu godziny.

"Туполеву" Дурновцева szczęście; podmuch Car-bomby doprowadziła do tego, że gigantyczny bombowiec spadł na 1000 metrów, zanim pilot mógł odzyskać nad nim kontrolę.

Jeden radziecki operator, który był świadkiem wybuchu, powiedział:

"Chmury pod samolotem i w pewnej odległości od niego zapalił zaawansowana lampa błyskowa. Morze światła sprzedał się pod klapą, a nawet chmury zaczęły świecić i stały się przezroczyste. W tym momencie nasz samolot znalazł się pomiędzy dwie warstwy chmur i na dole, w szczelinie, kwitnął ogromny, jasny, pomarańczowy balon. Balon był potężny i majestatyczny, jak Jowisz. Powoli i cicho on wkradł się w górę. Przebijając się przez grubą warstwę chmur, on nadal rosnąć. Wydawało się, że wciągnięty w całą Ziemię. Widowisko było fantastyczne, nierealne, nadprzyrodzony".

Król-bomba wydała niesamowitą energię – teraz ją oceniają 57 megaton, lub 57 milionów ton тротилового odpowiednika. To w 1500 razy więcej, niż wyswobodzili obie bomb zrzuconych na Hiroszimę i Nagasaki, i 10 razy mocniejszy wszystkich amunicji, spalonych w czasie ii wojny światowej. Czujniki zarejestrowały fala uderzeniowa bomby, która pokonała Ziemię, nie jeden, nie dwa razy, a trzy.

Taka eksplozja nie da się utrzymać w tajemnicy. STANY zjednoczone był szpiegowski samolot w odległości kilkudziesięciu kilometrów od wybuchu. Było w nim specjalne urządzenie optyczne, bhangemeter, przydatna do obliczania siły odległych wybuchów jądrowych. Dane tego samolotu – o nazwie kodowej Błyskowa – stosowane przez Grupę oceny zagranicznych broni do obliczania wyników tego tajemniczegotesty.

Międzynarodowe potępienie nie kazało na siebie długo czekać, nie tylko ze strony USA i wielkiej Brytanii, ale i skandynawskich sąsiadów ZSRR, takich jak Szwecja. Jedynym jasnym punktem w tym grzybów chmurze polegało na tym, że ponieważ kula ognia nie jest w kontakcie z Ziemią, promieniowanie było zaskakująco mało.

Wszystko mogło być inaczej. Początkowo Król-bomba pomyślany dwa razy mocniejszy.

***

Jednym z architektów tego groźnego urządzenia był radziecki fizyk Andriej Sacharow – człowiek, który później stał się znany na całym świecie swoimi próbami uwolnić świat od tego samego broni, który pomógł stworzyć. Był weteranem radzieckiej programu rozwoju bomb atomowych od samego początku i stał się częścią zespołu, który stworzył pierwsze bomby atomowe dla ZSRR.

Cukrów rozpoczął pracę nad wielowarstwową urządzeniem rozszczepienie-synteza-rozszczepienie, bombą, która tworzy dodatkową energię z procesów jądrowych w jej jądrze. Wiązało się to okład deuteru – stabilnego izotopu wodoru – warstwą необогащенного uranu. Uran miał łapać neutrony z płonącego deuteru i również rozpocząć reakcję. Cukrów nazwał ją "preparat pomiędzy". Ten przełom pozwolił ZSRR utworzyć pierwszą bombę wodorową, urządzenie jest o wiele bardziej potężny, niż były bomby atomowe za kilka lat do tego.

Chruszczow przekazał Сахарову wymyślić bombę, która była silniejsza od pozostałych, już wypróbowanych do tego momentu.

Zsrr trzeba było pokazać, że może wyprzedzić STANY zjednoczone w wyścigu zbrojeń nuklearnych, według Filipa Койла, byłego kierownika testów broni jądrowej w USA w administracji prezydenta Billa Clintona. Spędził 30 lat, pomagając tworzyć i badać broni atomowej. "STANY zjednoczone są daleko z przodu i z powodu pracy, którą wykonali w przygotowaniu bomby do Hiroszimy i Nagasaki. I następnie przeprowadzili wiele badań w atmosferze jeszcze przed tym, jak rosjanie przeprowadzili swoje pierwsze".

"byliśmy z przodu i Porady próbowali coś zrobić, aby powiedzieć światu, co się z nimi warto się liczyć. Car-bomba w pierwszej kolejności przeznaczone do tego, aby świat się zatrzymać i przyznać Związek Radziecki jako równego", powiedział Coyle.

Oryginalny design – trójwarstwowa bomba z урановыми warstwami, oddzielenie każdy stopień miał wyjście w 100 megaton. 3000 razy większa niż bomby z Hiroszimy i Nagasaki. Związek radziecki już do tego czasu odczuwali wielkie urządzenia w atmosferze, równoważne wielu мегатоннам, ale ta bomba była by po prostu gigantyczny w porównaniu z tymi. Niektórzy naukowcy zaczęli podejrzewać, że jest ona zbyt duża.

Z tak ogromną siłą, nie byłoby żadnej gwarancji, że gigantyczna bomba nie spadnie na bagna na północy ZSRR, pozostawiając po sobie ogromna chmura radioaktywnych opadów.

Właśnie tego obawiał się, częściowo, Cukrów, mówi Frank zespół von hippel, fizyk i szef działu społecznych i stosunków międzynarodowych na uniwersytecie Princeton.

"To naprawdę martwi się o ilość radioaktywności, który bomba może utworzyć, — mówi. – I o skutkach genetycznych na przyszłe pokolenia".

"I to był początek podróży od konstruktora bomb do dysydenta".

Przed rozpoczęciem badań warstwy uranu, które miały rozpędzić bombę do niesamowitej mocy, zostały zastąpione warstwami ołowiu, co zmniejszyło intensywność reakcji jądrowej.

Związek Radziecki stworzył to potężna broń, że naukowcy nie chcieli sprawdzać go na pełnej mocy. I tym problemy z tym szkodliwe urządzenia nie jest ograniczona.

Bombowce Tu-95, utworzone do przenoszenia broni jądrowej Związku Radzieckiego, były przeznaczone do przewozu znacznie lżejszej broni. Car-bomba była taka duża, że nie można było go umieścić na rakiecie, i taka ciężka, że samoloty przewożące jej, nie mogli by dostarczyć ją do celu i pozostać z odpowiednią ilością paliwa na powrót. A tak w ogóle, czy bomba jest tak potężny, jak wymarzyli sobie, samoloty mogłyby nie wracać.

Nawet broni jądrowej może być zbyt wiele, mówi Coyle, który teraz działa w jednym z pracownikiem Centrum kontroli nad uzbrojeniem w Waszyngtonie. "Trudno znaleźć do niego zastosowanie, jeśli tylko nie chcesz spożywać bardzo duże miasta", mówi. "Ja po prostu zbyt duży, aby go użyć".

Zespół Von hippel zgadza się. "Te rzeczy (wielkie swobodnie spadające bomby atomowe) zostały zaprojektowane tak, aby można zniszczyć cel, będąc kilometr od niej. Kierunek ruchu zmieniło – w kierunku zwiększenia dokładności rakiet i ilości głowic".

Król-bomba doprowadziły i do innych skutków. Ona wywołała tyle obaw – pięć razy więcej, niż jakikolwiek inny test do niej – co doprowadziło do tabu na warunki atmosferyczne testy broni jądrowej w 1963 roku. Zespół von hippel mówi, że Sacharow był szczególnie zaniepokojony ilością radioaktywnego węgla-14, który był wyrzucany do atmosfery – izotopów o szczególnie długim okresem półtrwania. Częściowo jest смягчался węgla z paliw kopalnych w atmosferze.

Cukrów martwi się, że bomba, która będzie już testowany, nie оттолкнется pod wpływem własnej fala uderzeniowa – jak Król-bomba – i wywoła globalny opad, rozprzestrzenia zatrutej brud na całym świecie.

Cukrów stał się zagorzałym zwolennikiem zakazu na częściowe testy 1963 roku i szczerym krytykiem jądrowego dystrybucji. A w końcu lat 1960 — i obrony przeciwrakietowej, która, jak słusznie uważał, może pomóc w nowy wyścig zbrojeń nuklearnych. Jest coraz bardziej narażony na ostracyzm zestrony państwa, a następnie stał się диссидентом, który w 1975 roku przyznano Nagrodę nobla i nazwany "sumieniem ludzkości", mówi zespół von hippel.

Wygląda na to, Car-bomba spowodowała ma całkiem innego rodzaju.

Na podstawie materiałów BBC